Phương tiện vận chuyển đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sự luân phiên của hàng hóa và nguồn lực qua các hệ thống giao thông. Trong số các phương thức vận tải, phương tiện vận tải đường thủy nội địa đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế và giao thương của một quốc gia. Khả năng vận chuyển hàng hóa trên các sông, kênh,… giúp tối ưu hóa cơ cấu giao thông và giảm chi phí vận chuyển. Từ việc chở hàng hóa đa dạng đến việc tạo điều kiện cho thương mại phát triển, phương tiện vận tải đường thủy nội địa đã chứng tỏ vai trò không thể thiếu trong sự phát triển bền vững của một quốc gia.
Phương tiện vận tải đường thủy nội địa
Phương tiện vận tải đường thủy là các loại phương tiện có khả năng di chuyển trên mặt nước và được sử dụng để vận chuyển hàng hóa và người. Trên các tuyến đường nước như biển, sông, hồ, kênh, và vịnh. Chúng có trò quan trọng trong hệ thống vận tải toàn cầu. Đồng thời, đóng góp vào việc kết nối các khu vực và quốc gia thông qua các con đường nước.
Phạm vi hoạt động của các phương tiện vận tải đường thủy rất đa dạng. Bao gồm việc vận chuyển hàng hóa từ cảng này đến cảng khác trên biển quốc tế, vận tải hàng hóa trên hệ thống sông ngòi, kênh, mương nội địa.
Phương tiện vận tải đường thủy nội địa phổ biến
Tàu chở hàng rời (Bulk Carrier)
Tàu chở hàng rời chủ yếu được thiết kế để vận chuyển hàng hóa rời, tức là hàng hóa không được đóng gói sẵn trong container hay thùng. Loại hàng này bao gồm các sản phẩm như than, quặng, ngũ cốc, gạo và các nguyên liệu khác. Tàu thường có khả năng chứa tải trọng lớn, giúp vận chuyển hàng hóa số lượng lớn trong một chuyến duy nhất.
Một đặc điểm quan trọng của tàu chở hàng rời là có các cửa hầm hoặc cửa boong trên bề mặt tàu. Nhờ vào các cửa này, hàng hóa có thể được bốc xếp hoặc chất lên tàu một cách thuận tiện. Các cửa hầm thường dạng hộp trên boong tàu cho phép hàng hóa trượt ra ngoài khi cần.
Tàu chở hàng lỏng (Tanker)
Tàu chở hàng lỏng, còn được gọi là tàu tanker. Là loại phương tiện vận tải biển được thiết kế đặc biệt để vận chuyển các loại hàng hóa lỏng như dầu, hóa chất và khí đốt qua các tuyến đường nước.
Tùy thuộc vào loại hàng hóa, tàu chở hàng lỏng có thể có các bể chứa chia thành các ngăn riêng biệt để vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau. Đối với LNG, bể chứa được cách nhiệt để duy trì nhiệt độ cực thấp.
Tàu container (Container Ship)
Đây là loại tàu được thiết kế để chở hàng hóa trong các container tiêu chuẩn. Nhờ vào cơ chế bốc xếp và xếp dỡ hiện đại, tàu container tối ưu hóa quá trình vận chuyển và giảm thiểu thời gian chờ đợi, từ đó cải thiện cả chuỗi cung ứng và chi phí vận chuyển.
Không chỉ tối ưu hóa thời gian và chi phí, tàu container còn tạo ra một mô hình kết nối quốc tế cho việc vận chuyển hàng hóa. Hệ thống tàu container và cảng biển giúp hàng hóa di chuyển linh hoạt từ một quốc gia sang quốc gia khác. Đồng thời góp phần thúc đẩy thương mại và liên kết toàn cầu.
Tàu làm lạnh (Refrigerated Vessel)
Tàu đông lạnh được thiết kế để vận chuyển hàng hóa có yêu cầu nhiệt độ đặc biệt. Những loại hàng thực phẩm, trái cây, thịt đông lạnh, và các loại hàng hóa khác cần được bảo quản ở nhiệt độ thấp để đảm bảo độ tươi và chất lượng.
Tàu được trang bị hệ thống làm lạnh chuyên nghiệp và hiện đại, có khả năng duy trì nhiệt độ ổn định trong khoang chứa hàng hóa. Hệ thống này có khả năng điều chỉnh nhiệt độ theo yêu cầu và đảm bảo việc bảo quản hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển. Nhờ vậy hàng hóa giữ được độ tươi và chất lượng tốt, ngay cả khi phải vận chuyển qua khoảng cách xa hoặc trong thời gian dài.
Tàu RoRo (Roll-on/Roll-off Vessel)
Đây là một loại phương tiện vận tải đường thủy được thiết kế để cho phép xe cộ, xe tải và các phương tiện khác lăn lên và lăn xuống từ tàu bằng cách sử dụng bãi đỗ dành riêng. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa hoặc các loại phương tiện đường bộ. Đặc biệt là qua các eo biển, vịnh hoặc các tuyến đường ngắn.
Sà lan (Barge)
Sà lan là một phương tiện vận tải đường thủy nội địa phổ biến, đặc biệt trong các khu vực như sông ngòi và kênh rạch. Ở những nơi mà tàu lớn không thể hoạt động thì sà lan chính là lựa chọn lý tưởng. Với thiết kế đáy bằng và kích thước tương đối, cho phép sà lan vận chuyển hiệu quả những loại hàng hóa lớn trong khoảng cách không quá xa.
Phà (Ferry)
Bên cạnh sà lan, phà cũng là phương tiện được sử dụng để vận chuyển hàng hóa trên các con đường thủy nội địa. Mặc dù tải trọng của phà thường nhỏ hơn và có hạn chế khi vận chuyển hàng hóa lớn. Nhưng sự linh hoạt cùng với khả năng tiếp cận các khu vực hẹp, phà vẫn là một lựa chọn phù hợp để vận chuyển hàng hóa trên đường thủy.
Vận tải hàng hóa đường thủy nội địa cần lưu ý gì
Ưu điểm của phương tiện vận tải đường thủy
– Khả năng chuyên chở lớn: Các tàu có khả năng chở hàng hóa và người với tải trọng lớn, giúp giảm thiểu số lượng chuyến vận chuyển cần thiết.
– Chi phí vận chuyển thấp: Trong một số trường hợp, vận tải đường thủy có thể hiệu quả về chi phí so với các phương pháp vận chuyển khác, đặc biệt là khi vận chuyển trên khoảng cách dài.
– Tiết kiệm năng lượng: Các tàu có khả năng sử dụng nhiên liệu hiệu quả hơn so với các phương tiện giao thông cá nhân, giúp giảm khí nhà kính và tiết kiệm năng lượng.
Rủi ro và hạn chế
– Tốc độ chậm: So với các phương tiện vận chuyển khác như máy bay hay xe hơi, các phương tiện vận tải đường thủy thường có tốc độ chậm hơn.
– Phụ thuộc thời tiết: Hoạt động vận tải đường thủy có thể bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết như bão, sóng biển lớn, và băng giá.
Cấm cửa và hạn chế: Một số khu vực có thể bị hạn chế hoặc cấm cửa đối với các phương tiện vận tải đường thủy do vấn đề an ninh, môi trường hoặc chiều sâu nước.
Vì sao nên ưu tiên lựa chọn vận tải đường biển
Lựa chọn vận tải đường biển so với các phương thức vận chuyển khác như đường thủy, đường hàng không hay đường sắt có thể được dựa vào một số lợi ích và ưu điểm đáng kể. Dưới đây là một số lí do tại sao bạn nên lựa chọn vận tải đường biển:
- Khả năng chở lượng hàng lớn: Tàu biển thường có khả năng chở lượng hàng hóa cực kỳ lớn so với các phương tiện vận tải khác. Điều này đặc biệt quan trọng khi cần vận chuyển hàng hóa theo số lượng lớn, như dầu thô, ngũ cốc, xe cộ, hàng hóa công nghiệp và nhiều loại khác.
- Chi phí thấp: Vận tải đường biển thường có chi phí vận chuyển thấp hơn so với đường hàng không. Đặc biệt là đối với hàng hóa có khối lượng lớn hoặc không gấp cấp. Điều này đóng góp vào việc tối ưu hóa chi phí trong chuỗi cung ứng.
- Bảo vệ môi trường: So với nhiều phương tiện khác, tàu biển thường gây ra ít khí thải và tác động môi trường thấp hơn. Điều này giúp giảm tiêu thụ nhiên liệu và tác động đến biến đổi khí hậu.
- Liên kết toàn cầu: Tàu biển kết nối các cảng ở khắp nơi trên thế giới, tạo ra một mạng lưới liên kết toàn cầu cho thương mại và giao thương. Điều này giúp tạo ra sự linh hoạt và khả năng tiếp cận thị trường quốc tế.
- An toàn và ổn định: Vận tải đường biển thường ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết so với đường thủy. Tàu biển cũng được thiết kế và xây dựng để chịu được các điều kiện biển khắc nghiệt, tạo ra sự an toàn và ổn định cho hàng hóa.
- Khả năng vận chuyển đa dạng: Tàu biển có khả năng vận chuyển nhiều loại hàng hóa khác nhau, từ hàng hóa nguyên liệu đến hàng hoá thực phẩm và sản phẩm công nghiệp.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tùy thuộc vào loại hàng hóa, thời gian giao hàng, và yêu cầu khác nhau, việc lựa chọn phương thức vận tải thích hợp sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
