Ngày nay, việc trao đổi hàng hóa qua biên giới đã trở nên thông dụng và không thể thiếu trong nền kinh tế. Tuy nhiên, không phải tất cả các loại hàng hóa đều được giao dịch với mục đích thương mại. Có một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực xuất nhập khẩu mà bất kỳ doanh nghiệp hay cá nhân nào cũng cần phải hiểu rõ đó là hàng hóa phi mậu dịch. Đây là những mặt hàng được nhập khẩu không vì mục đích kinh doanh, bao gồm hàng hóa như quà tặng, hàng mẫu, hàng viện trợ, và nhiều loại khác.
Việc nhận biết và hiểu rõ về hàng phi mậu dịch không chỉ giúp các doanh nghiệp và cá nhân tránh những nhầm lẫn trong thủ tục hải quan mà còn có thể tận dụng những ưu đãi về thuế và quản lý tài chính một cách hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp một cái nhìn tổng quan về hàng phi mậu dịch, đồng thời giải đáp những thắc mắc thường gặp về loại hàng này.
Hàng Phi Mậu Dịch Là Gì?
Hàng hóa phi mậu dịch bao gồm các loại hàng mẫu, hàng biếu tặng và hàng khuyến mại. Đặc điểm nổi bật của loại hàng này là không phát sinh bất kỳ chi phí nào khi được mang về sử dụng trong nước. Theo quy định, hàng hóa phi mậu dịch không được phép bán và không áp dụng các quy định về khấu trừ thuế.
Các quy định về hàng hóa phi mậu dịch được thể hiện rõ trong thông tư số 112/2005/TT-BTC của Bộ Tài chính Việt Nam, ban hành ngày 15 tháng 12 năm 2005. Theo thông tư này, hàng hóa nhập khẩu phi mậu dịch được định nghĩa là hàng không vì mục đích thương mại, không nằm trong danh mục hàng cấm nhập khẩu, và phải nhập khẩu theo giấy phép của các cơ quan quản lý chuyên ngành.
Thông tư 128/2013/TT-BTC ngày 10/09/2013 cũng đưa ra quy định cụ thể về hàng phi mậu dịch trong điều 69, bao gồm:
- Quà biếu, tặng từ tổ chức, cá nhân nước ngoài cho tổ chức, cá nhân Việt Nam và ngược lại.
- Hàng hóa của cơ quan đại diện ngoại giao, tổ chức quốc tế tại Việt Nam và nhân viên làm việc tại đây.
- Hàng hóa viện trợ nhân đạo.
- Hàng hóa tạm nhập khẩu, tạm xuất khẩu được Nhà nước Việt Nam miễn thuế.
- Hàng mẫu không thanh toán.
- Dụng cụ nghề nghiệp và phương tiện làm việc tạm xuất, tạm nhập của các cơ quan, tổ chức, cá nhân.
- Tài sản di chuyển của tổ chức, cá nhân.
- Hành lý cá nhân và hàng hoá mang theo người của người nhập cảnh vượt tiêu chuẩn miễn thuế.
- Các loại hàng hóa phi mậu dịch khác.
Như vậy, hàng hóa thuộc các trường hợp trên được coi là hàng phi mậu dịch theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Hàng Hóa Phi Mậu Dịch Có Bán Được Không?
👉 Có thể bán hàng hóa phi mậu dịch hay không là một vấn đề mà nhiều người quan tâm, đặc biệt là trong trường hợp họ nhập khẩu các mặt hàng này nhưng không sử dụng hết hoặc chỉ dùng để kiểm tra như hàng mẫu. Vấn đề này cần được xem xét dựa trên các quy định pháp luật hiện hành.
Hàng phi mậu dịch, theo định nghĩa, là những mặt hàng nhập khẩu không với mục đích kinh doanh. Trong Luật đầu tư số 61/2020/QH14 ngày 17/06/2020, không có quy định cụ thể nào cấm việc bán hàng hóa phi mậu dịch. Tuy nhiên, quy định này không đồng nghĩa với việc có thể tự do bán hàng phi mậu dịch mà không gặp rắc rối pháp lý.
Khi bánh, việc này sẽ được coi là thanh lý tài sản. Điều này có nghĩa là thuế nhập khẩu và đặc biệt là thuế Giá Trị Gia Tăng (GTGT) đầu vào không được khấu trừ. Trong trường hợp thanh lý, việc bán hàng hóa phi mậu dịch sẽ phải ghi nhận doanh thu khác.
Như vậy, mặc dù không có quy định cấm bán hàng hóa phi mậu dịch, nhưng việc này đòi hỏi phải tuân theo các quy định về thuế và tài chính. Điều quan trọng là phải hiểu rõ về các nghĩa vụ thuế và pháp lý liên quan khi quyết định bán những loại hàng này.
Có Được Khấu Trừ Thuế GTGT Đối với Hàng Phi Mậu Dịch?
Liệu có thể khấu trừ thuế Giá Trị Gia Tăng (GTGT) cho hàng phi mậu dịch hay không là một vấn đề quan trọng đối với doanh nghiệp, nhất là trong bối cảnh khấu trừ thuế GTGT là một phần không thể thiếu trong quản lý tài chính. Tuy nhiên, quy định về việc khấu trừ thuế GTGT không phải lúc nào cũng linh hoạt và áp dụng cho mọi trường hợp.
Đối với hàng hóa phi mậu dịch, các thuế phát sinh từ việc nhập khẩu hàng hóa này sẽ được xem xét như là một phần của chi phí sản xuất kinh doanh. Điều này có nghĩa là thuế GTGT đầu vào cho hàng phi mậu dịch thường không được phép khấu trừ.
Lý do chính đằng sau quy định này là hàng phi mậu dịch không được xem là hàng hóa được mua bán với mục đích thương mại. Do đó, không phát sinh nghĩa vụ thanh toán, không có hợp đồng mua bán cũng như hóa đơn thể hiện giao dịch mua bán. Trong trường hợp nhập khẩu hàng phi mậu dịch qua tờ khai hải quan mà không có chứng từ thanh toán tiền mua hàng, điều này càng khẳng định việc không thể khấu trừ thuế GTGT đầu vào.
Quy Trình Thực Hiện Thủ Tục Hải Quan Đối Với Hàng Hóa Phi Mậu Dịch
Quy trình thực hiện thủ tục hải quan cho hàng hóa phi mậu dịch tương tự như đối với các loại hàng hóa khác, nhưng có một số đặc điểm nổi bật. Dù là hàng hóa phi mậu dịch, chúng vẫn cần tuân theo quy định nhập khẩu áp dụng cho từng loại mặt hàng cụ thể. Một điểm lưu ý là hàng phi mậu dịch của một số loại mặt hàng có thể không cần qua quá trình kiểm tra chuyên ngành. Đối với cá nhân, hàng phi mậu dịch thường được hưởng mức thuế ưu đãi.
Quy trình nhập khẩu hàng phi mậu dịch bao gồm các bước sau:
⭐ Khai Tờ Khai Hải Quan: Đầu tiên, cần hoàn thiện các chứng từ xuất nhập khẩu như Hợp đồng, Non-commercial Invoice, Packing List, Vận đơn đường biển, Chứng nhận xuất xứ, và Thông báo hàng đến. Sau đó, xác định mã HS cho mặt hàng nhập khẩu và nhập thông tin vào hệ thống hải quan qua phần mềm.
⭐ Mở Tờ Khai Hải Quan: Khi tờ khai hải quan đã được khai, hệ thống sẽ trả về kết quả phân luồng. Tùy thuộc vào phân luồng (xanh, vàng, đỏ), thực hiện các bước mở tờ khai bằng cách in tờ khai và nộp bộ hồ sơ nhập khẩu tại chi cục hải quan.
⭐ Thông Quan Tờ Khai Hải Quan: Sau khi hồ sơ được kiểm tra và không có vấn đề gì, cán bộ hải quan sẽ chấp nhận thông quan tờ khai. Khi đó, có thể tiến hành đóng thuế nhập khẩu để thông quan hàng hóa.
⭐ Mang Hàng Về Kho và Sử Dụng: Sau khi tờ khai được thông quan, tiến hành các thủ tục thanh lý tờ khai và làm các thủ tục cần thiết để mang hàng về kho.
Đây là bốn bước cơ bản trong quy trình thông quan hàng hóa nhập khẩu, áp dụng cho tất cả các loại mặt hàng, bao gồm cả hàng phi mậu dịch.
Những Lưu Ý Khi Nhập Khẩu Hàng Hóa Phi Mậu Dịch
Khi nhập khẩu hàng phi mậu dịch, tức là các loại hàng hóa không nhằm mục đích kinh doanh, cần lưu ý một số điểm quan trọng:
Thuế Nhập Khẩu: Hàng phi mậu dịch vẫn cần chịu thuế nhập khẩu. Tuy nhiên, nếu giá trị hàng hóa dưới 1,000,000 VND, thì có thể được miễn thuế.
Thuế Ưu Đãi: Nếu hàng phi mậu dịch có chứng nhận xuất xứ (C/O), thì có thể được hưởng mức thuế ưu đãi.
Thuế GTGT: Thuế Giá Trị Gia Tăng đối với hàng nhập khẩu phi mậu dịch không được khấu trừ. Thuế này phải được ghi nhận trong phần chi phí khác trong báo cáo thuế.
Thanh Lý Tài Sản: Hàng phi mậu dịch có thể được bán dưới hình thức thanh lý tài sản, và doanh thu thu được từ việc này cần được ghi nhận như doanh thu khác.
Thanh Toán: Hàng phi mậu dịch có thể là hàng có thanh toán hoặc không thông qua ngân hàng, như hàng mẫu cần thanh toán và hàng viện trợ nhân đạo không cần thanh toán.
Kiểm Tra Chuyên Ngành: Phần lớn hàng phi mậu dịch không cần phải qua các quy trình kiểm tra chuyên ngành, chứng nhận hợp chuẩn hợp quy, hoặc công bố sản phẩm.
Một Số Câu Hỏi Khác Liên Quan Đến Hàng Phi Mậu Dịch
1. Địa điểm thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng phi mậu dịch là ở đâu?
Đối với các mặt hàng này, thủ tục hải quan thường được thực hiện tại Chi cục Hải quan cửa khẩu, hoặc tại Chi cục Hải quan ở nơi mà hàng hóa chuyển cảng đến. Đây là quy định chung cho việc thực hiện các thủ tục xuất nhập khẩu hàng hóa phi mậu dịch. Ngoài ra, việc làm thủ tục hải quan cũng có thể được thực hiện tại các Chi cục Hải quan khác, được thiết lập theo quy định pháp luật.
2. Ai là người thực hiện khai hải quan?
Có hai nhóm chủ thể có thể thực hiện:
- Chủ Hàng Hóa: Chủ hàng hóa có thể là các cá nhân, tổ chức, hoặc cơ quan sở hữu hoặc chịu trách nhiệm về hàng hóa đó. Họ có quyền trực tiếp thực hiện thủ tục khai hải quan cho hàng hóa của mình.
- Người Được Ủy Quyền: Trong trường hợp chủ hàng hóa không thực hiện trực tiếp thủ tục, họ có thể ủy quyền cho một người khác thông qua văn bản. Người được ủy quyền này phải có đủ thẩm quyền và thông tin cần thiết để thực hiện các thủ tục hải quan
Tổng Kết
Tổng kết, hàng phi mậu dịch là một phần không thể thiếu trong giao thương quốc tế, với những quy định và thủ tục đặc thù của nó. Việc nắm vững thông tin về cách thức thực hiện các thủ tục xuất nhập khẩu, cũng như hiểu rõ về các quy định liên quan đến hàng phi mậu dịch, không chỉ giúp cá nhân và doanh nghiệp tránh được những sai sót không đáng có mà còn tối ưu hóa cơ hội kinh doanh.
